Türk-Amerikan işadamları Derneği (TABA AmCham), iki ülke ilişkilerini daha da geliştirmek için dev bir organizasyona girişiyor. TABA' nın bu yıl içinde ABD eski Başkanı Bill Clinton'u bir konferans için Türkiye'ye getireceği açıklanmıştı. TABA Başkanı Zeynel Abidin Erdem, bu organizasyondan sonra, gelecek yıl da ABD Başkan George Bush'un gelmesi için öncü bir rol üstlenecek. Davetin büyük ihtimalle 2003'te gerçekleşmesi bekleniyor.
Türk-Amerikan işadamları Derneğinde (TABA AmCham) geçen hafta ilginç bir olağan genel kurul yapıldı. Seçimli olağan genel kurul, gergin bir başlangıçtan sonra iptal edildi. Yeni seçime kadar Zeynel Abidin Erdem 'in başkanlığı sürecek. TABA Başkanı Zeynel Abidin Erdem, Ekonomistle yaptığı görüşmede, Türkiye'nin ABD ve AB'yle olan ilişkilerini değerlendirirken makro ekonomik ve siyasi gelişmeler konusunda da açıklamalar yaptı:
Ekonomist: Bugünkü konjonktürde, Türkiye-ABD arasında ekonomik ilişkilerin artırıl masına yönelik çalışmaların durakladığı söylenebilir mi?
Erdem: Tabii, Türkiye bir duraksamaya girdi. Hükümet itibariyle Sayın Başbakan hasta ve hükümetin karar alma fonksiyonu kabine başı olmaksızın devam ediyor. Bu ekonominin şu andaki temel sorunu, Dışişleri, İçişleri ve daha birçok bakanlıktaki aktivitelerin yavaşlamış olmasıdır.
AB kriterlerinin yerine getirilmesi açısından, siyasi uzlaşmanın sağlanamamış olmasını nasıl değerlendiriyorsunuz?
Erdem: AB'ye girişi engelleyecek davranışların yanında olmamak, karşısında olmak gerekir. Bir hükümet ortağının programında idamın olmasından hareketle, 'AB'ye engel oluyor' sloganı atmak da yanlıştır. Çünkü vaat ettiğini yapmak zorunda olan bir partiyle karşı karşıyasınız. Ancak o sloganın o günkü maddi ve manevi değeriyle bugünkü maddi ve manevi değeri arasında bir ölçümleme yaparak karar vermek gerekiyor. Bu parti, ciddi oy potansiyeline sahip bir partidir. Geçmişte Türkiye'nin en kritik dönemlerinde Türk milletinin arkasında duran bir partidir. Bu defa da AB'ye doğru bir adım atacaktır.
MHP'nin, idam konusundaki yaklaşımından vazgeçeceğini mi söylemek istiyorsunuz?
Erdem: Ben partili değilim, partiler üstü bir iş adamıyım. Dolayısıyla şu parti yanlış yaptı diyemem. Ancak, burada vaadedilmişi müdafaa etme olgusu vardı. Şimdi ise vaadedilmişin bedeli üzerinde tartışmaya dönüldü. AB'ye girmenin faturasının bizim için çok daha yararlı olacağı kanaatindeyim. Ve o şekilde karar verilecektir.
Siz TABA olarak, AB'den müzakere tarihi alınmasına yönelik herhangi bir organizasyon yapmayı planlıyor musunuz?
Erdem: ABD lobisine yönelik, Müslüman bir Türkiye AB'ye girmezse, ileride sıkıntılarının korkudan gerçeğe dönüşeceği yönünde çalışmalarımız var. Türkiye 'nin 1.8 milyar Müslüman'a önderlik edecek bir niyette ve kimlikte olduğunu anlatmaya çalışıyoruz. Bu hafta (9 Temmuz), TÜSİAD'la beraber ABD eski Başkanı Bili Clinton' ı Türkiye'ye davet edip, ABD'nin Türkiye'ye yakınlığını ifa de eden bir konferans düzenleyeceğiz. Türkiye, Clinton döneminde çok önemli bir boyut kazandı. Şimdi de ABD için vazgeçilmez bir müttefiktir.
Daha sonra George Bush' a da davet yapacağız. Bu yıl olmasa bile gelecek yıl Bush' un geleceğini tahmin ediyoruz.
Türkiye, yeni bir kriz ortamında ABD'nin desteğini alabilir mi?
ABD'nin, böyle şımarık bir evladı her gün kollama mecburiyetinin olacağını düşünmüyorum. Demografik, siyasi ve askeri alanda ihtiyaç duyulan bir ülke olması nedeniyle Türkiye'ye zaman zaman destek olunuyor ama Türkiye, bunun ölçülerinin kaçtığını bilmiyor. Bizim duyumlarımız bunlar. Ölçünün kaçması derken öyle zannediyorum ki, borçlar çok iyi kullanılmıyor.
ABD'den Irak'a yönelik bir operasyon bekliyor musunuz?
Erdem: ABD, Ortadoğu'da Türkiye'ye bir görev biçti. Türkiye ise bir konuda ısrarlıydı. Ortadoğu'da savaş istemiyordu ve Irak'a girilmesini engellemeye çalışıyordu. Bu tarihi eyleme ABD' liler de destek verdi. Dolayısıyla Türkiye'nin ağırlığını ilan etmediler, ancak ABD yöne timinin açıklamaları bir doğrultusunda kesişti: "Eğer biz, bir şey yapacak olursak Türkiye'ye sorarız. Şu anda denge sağlandı ve bu konsen- süs korunmaktadır."